Is het familiebedrijf immuun voor het afsluiten van de kaasroute?

De nieuwe federale regering heeft in haar regeerakkoord opgenomen dat ze de ‘kaasroute’ wil sluiten. Dit zou betekenen dat elke notariële schenkingsakte verplicht in België te registreren is met betaling van schenkbelasting. (In Vlaanderen voor roerende goederen: 3% of 7%)

Een schenking van roerende goederen voor een Nederlandse notaris - zonder schenkbelasting - maar met een risicotermijn van drie jaar waarbinnen de schenker niet mag overlijden, zou dan niet langer mogelijk zijn. De deadline werd voorlopig op 1 december 2020 geplaatst.

Voor familiebedrijven bestaat er evenwel al een mogelijkheid om te schenken zonder schenkbelasting, ook voor een Belgische notaris. Voor hen geldt onder bepaalde voorwaarden een fiscaal gunstregime. Betekent dit dan dat aandeelhouders van een familiebedrijf geen oog hoeven te hebben voor het sluiten van deze kaasroute?

Toch wel.

Er zijn immers heel wat hypotheses waarin familiale aandeelhouders toch verkiezen om hun aandelen te schenken voor een Nederlandse notaris, zonder schenkbelasting, maar met een risicotermijn, zonder toepassing van het fiscaal gunstregime. Bijvoorbeeld:

1. Niet elke aandeelhouder van een ‘familiebedrijf’ komt in aanmerking voor het gunstregime. Zo kan het zijn dat de participatie van de aandeelhouder in het familiebedrijf te klein is om te kwalificeren. Of door de juridische structuur kan een familiebedrijf uitgesloten zijn (bv. twee passieve holdingvennootschappen boven elkaar).
2. Een familiale vennootschap kan ook soms maar gedeeltelijk geschonken worden met vrijstelling van schenkbelasting. Denk maar aan het familiebedrijf gestructureerd onder een passieve holdingvennootschap, waarbij aanzienlijke andere activa dan de aandelen door de holdingvennootschap aangehouden worden. Deze andere activa zullen steeds schenkbelasting met zich meebrengen bij registratie van de schenkingsakte.
3. In het kader van een opvolgingsregeling is vaak een herstructurering van het familiebedrijf nodig. Een splitsing van enerzijds de activiteit en anderzijds het vastgoed is daarbij courante praktijk. Deze herstructurering zou er toe kunnen leiden dat de nieuwe vastgoedvennootschap niet langer in aanmerking komt voor het gunstregime, wat wel het geval was toen het vastgoed nog behoorde tot de vennootschap waarbinnen de activiteit gevoerd wordt.
4. Een andere courante praktijk bij bedrijfsopvolging is dat ouders het familiebedrijf niet volledig schenken aan de kinderen, maar een deel schenken en een deel verkopen. Met deze verkoopprijs kan dan de pensioenkas van de ouders aangevuld worden. Dit heeft wel tot gevolg dat bij overlijden van de ouder deze verkoopprijs opnieuw in de nalatenschap valt (tot 27% erfbelasting), terwijl vòòr de verkoop de aandelen konden vererven onder het gunstregime (aan 3% erfbelasting). Successieplanning op deze verkoopprijs kan dan opnieuw nodig zijn, bijvoorbeeld gebruik makend van de kaasroute.

Een duurzame bedrijfsopvolging vereist meer dan alleen maar een fiscaal interessante route. Toch kan het voor deze families, die al een opvolging aan het voorbereiden zijn, nuttig zijn om de impact van het afsluiten van de kaasroute in dit verhaal mee te nemen.

Magnolis by Cazimir. Meer weten? Volg ons op LinkedIn.