Familie = bedrijf?

Binnen een bedrijf waarachter een familie staat, kunnen er gemakkelijk conflicten ontstaan, zowel tussen generaties als binnen één generatie. Waar vind je het evenwicht tussen jezelf, je familie en je zaak?

Een goed voorbeeld van conflict tussen verschillende generaties: kinderen willen niet de lange uren kloppen zoals hun ouders dat deden. Ze hebben als kind ervaren hoe de lange dagen het gezinsleven kunnen tekenen en willen dat voorbeeld niet volgen. Ze streven een betere werk-privébalans na, terwijl dit door de ouders geassocieerd wordt met gebrek aan engagement. Zo'n verschil in benaderingswijze kan leiden tot spanningen.

Conflict kan zich natuurlijk ook binnen één generatie voordoen, wanneer bijvoorbeeld één familielid het bedrijf wél boven de familie plaatst en 7 dagen op 7 voor de firma beschikbaar is, terwijl de anderen voor een evenwichtiger leven kiezen. Broer is gefrustreerd omdat zus niet dezelfde inspanningen levert als hij, maar wel dezelfde vruchten plukt. Zus voelt zich opgelaten omdat zij worstelt met een schuldgevoel tegenover haar partner enz.

Deze confrontaties binnen de familie komen in feite voort uit een groter ideologisch conflict, namelijk het voortdurend afbakenen van het spanningsveld tussen familie en bedrijf. Het is belangrijk om aan de volgende generatie duidelijk te maken dat bedrijf en familie niét samenvallen. Er kunnen wel verwachtingen zijn maar nooit verplichtingen. En het is niet omdat je niet in het bedrijf stapt, dat je de familie de rug toekeert. Anders gezegd: niet kiezen voor het bedrijf, is géén statement naar de familie toe.

In de klassieke managementliteratuur wordt de successie in het familiebedrijf vaak eenzijdig belicht in het voordeel van en vanuit het standpunt van de onderneming. De verwevenheid tussen familie en bedrijf wordt daarbij eerder als een nadeel dan als een voordeel afgeschilderd. Bedrijfsbeslissingen vragen immers om rationaliteit en daadkracht, toch?

Maar onze stelling luidt eerder: wat goed is voor de familie, i.e. voor alle individuele leden ervan én de familie als geheel , is ook goed voor je bedrijf.